Op 16 en 17 januari 2025 vond, op initiatief van Kunsten ’92 en Platform ACCT, een tweedaagse internationale workshop plaats met als thema ‘Naar fair practice arbeidsvoorwaarden: strategieën en dilemma’s’.
Beleidsmakers, onderzoekers en vertegenwoordigers uit de kunst- en cultuursector uit verschillende Europese landen kwamen samen in Amsterdam om de uitdagingen en kansen rond eerlijke werkpraktijken te bespreken. Centraal daarbij stond de vraag: Wat betekent ‘fair’ in verschillende contexten en hoe kunnen we structureel betere arbeidsvoorwaarden creëren voor culturele professionals?
Inzichten uit de workshop
Tijdens de sessies kwamen verschillende thema’s aan bod:
– De rol van publieke financiers in het waarborgen van eerlijke vergoedingen en werkzekerheid.
– Hindernissen voor eerlijke betaling, waaronder de spanning tussen het maken van kunst en de behoefte aan een stabiel inkomen.
– Elk land heeft zijn eigen manier van inrichten van sociale zekerheid en arbeidscontracten, sommige hebben specifieke wetgeving voor kunstenaars, andere niet.
– De invloed van narratieven over werk: is een kunstenaar een werker zoals alle andere en verdient deze daarom sociale zekerheid of is het de speciale werksituatie die om specifieke regelingen vraagt? En hoe kunnen we samenwerken om eerlijke praktijken geaccepteerd te krijgen?
– Internationale samenwerking en EU-beleid, met aandacht voor Europese initiatieven en beleidsaanbevelingen.
Een belangrijke conclusie was dat verandering zeker niet alleen afhangt van de overheid, maar juist ook van collectieve actie binnen de sector. De weerstand tegen fair practice leeft niet alleen bij beleidsmakers en instellingen, maar soms ook bij kunstenaars zelf. Een brede mentaliteitsverandering is nodig, naast structurele beleidsveranderingen op landelijk en EU-niveau.
Vervolgstappen
Om de impact van deze workshop te vergroten, ondernemen we meerdere acties:
– Opzetten van een netwerk om kennis en best practices te delen.
– Verkenning naar het starten van een EU-breed project om de implementatie van eerlijke arbeidsvoorwaarden in alle lidstaten te bevorderen.
– Aansluiten bij Europese evenementen, zoals de Poolse en Deense voorzitterschapsconferenties over cultuur in 2025.
Wie waren erbij?
Aan de workshop namen vertegenwoordigers deel van culturele instellingen, overheidsinstanties, universiteiten en belangenorganisaties uit Nederland, België, Ierland, Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Polen.
5 februari 2025