Ten behoeve van het Uitmarktdebat 2007 lieten Kunsten ’92, Kunst van Vooruitzien en Paradiso Bureau Berenschot onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de eigen inkomstenkant van culturele instellingen te versterken. Bijgaand vindt u de reactie van Kunsten ’92.
INVESTERINGEN NODIG OM EIGEN INKOMSTEN CULTUURSECTOR TE VERGROTEN|
Als dit kabinet zijn doelstellingen voor cultuur wil realiseren, waaronder het bereiken van bredere en nieuwe doelgroepen, dan zal het een zeer genuanceerd beleid moeten voeren en bereid moeten zijn te investeren in de cultuursector. Prijsdifferentiatie, waarbij prijsverhoging èn prijsverlaging hand in hand gaan, alsook verbetering van de (collectieve) marketing, maken daarbij op de middellange termijn de meeste kans. Een dergelijke omslag in de sector, voor zover niet al gemaakt, vraagt ook om verandering in denken en handelen bij het Rijk. Het verwerven van eigen inkomsten wordt door allerlei rijksregelingen eerder afgeremd dan gestimuleerd. Bovendien moet gerekend kunnen worden op een betrouwbare overheid, die niet elke kabinetsperiode zodanig van koers en opvattingen verandert dat een gezonde bedrijfsvoering wordt gefrustreerd. Ook de podia spelen bij dit alles een belangrijke rol: extra inkomsten komen nauwelijks ten goede aan rijksgesubsidieerde instellingen, zoals ook Bureau Berenschot vaststelt. Deze instellingen dreigen daarom in hun artistieke ontwikkeling en status te worden beperkt.
MAATREGELEN NIET OP HELE SECTOR TOEPASBAAR
Kunsten ’92 wijst erop dat dergelijke prijsmaatregelen slechts voor een beperkt deel van het culturele aanbod op termijn werkelijk extra inkomsten opleveren. Bij grote instellingen is al veel ondernomen om vergroting van eigen inkomsten te realiseren. Veel maatregelen hebben pas effect op de langere termijn en vragen om een structurele en genuanceerde aanpak. Verzakelijking kan tot verstarring leiden en dat kan dodelijk zijn voor in het bijzonder kleinschaliger en project-gefinancierd aanbod. Juist daar vinden veel interessante en ook internationaal in het oogspringende ontwikkelingen plaats.
GEEN BESPARING ZONDER INVESTERING
Het is zéér de vraag of en op welke termijn dergelijke maatregelen een bezuiniging van €10 miljoen zou kunnen opvangen. En dat wil dit kabinet wel. Kunsten ’92 wijst erop dat er in de kunstensector nog altijd grote achterstanden bestaan, die ingelopen moeten worden. Toegangsprijzen zijn sinds 1994 al meer dan verdubbeld en salarissen lopen achter. Kunsten ’92 roept de overheid dan ook op om eerst zorgvuldig te bezien waar versterking van de sector nodig is, ook om de ambities van het kabinet waar te maken. Verzakelijking is geen doel op zich: wat er te zien, te horen en te lezen valt, moet uitdagen, inspireren en prikkelen. De kwaliteit van het aanbod moet voorop staan.
RAPPORT IS EERSTE AANZET
Het rapport is een globale inventarisatie van de kansen en risico’s bij invoering van maatregelen ter verhoging van eigen inkomsten. Na deze eerste stap moeten op veel punten de effecten nader onderzocht worden. Kunsten ’92 stelt het rapport graag ter beschikking aan de Commissie Cultuurprofijt, die op verzoek van Minister Plasterk gaat onderzoeken hoe het profijt van de cultuursector kan worden vergroot.